MBTI
https://www.dropbox.com/s/sarxyyazafcmaro/myers-briggs-tr.zip?dl=1
Kişilerin psikolojik profilini çıkartmak için Myers-Briggs ünlü yöntemlerden biri. Tekniğin temeli Jung'a hatta genel şekliyle daha öncesine, Aristo ve Plato'ya kadar uzanıyor. Yöntem Jung'dan sonra uzun süre tozlu raflarda kaldı, ta ki Isabel Myers-Briggs adlı araştırmacı tarafından tekrar ele alınıp ilerletilene kadar. Arkasından David Keirsey eklemeler yaptı ve Please Understand Me adlı kitabında topluma açıkladı.
MB testinin Türkçeleştirilmiş hali alttadır.
Test
Bağlantıdaki dosyalarda Türkçeleştirilmiş sorular, hesaplanış yöntemi, ve boş bir cevap şablonu var (not: cevap iki seçenek arasında bir yerde ise o soru atlanabilir, toplamda sıfır kabul edilirler). Sonuç 16 karakter şeklinden birine işaret ediyor, ESFP, ISTJ, gibi. Bu 16 grup içinde NF, NT, SJ, SP harfleri 4 genel grupa işaret eder, sırasıyla İdealist, Rasyonel, Koruyucu ve Sanatçı. Bu gruplamalar tanıdık gelebilir; yeni olan tanımlarda ve grupların net şekilde ayrı olmasında. Alt gruplamalar ve onları bilimsel olarak ortaya çıkarabilen bir test te çabası. Metotun eğitim, ve çocuk yetiştirme açısından çok ciddi sonuçları var.
4 grubun ana ozellikleri:
Idealist: İletişimde soyut, sonuca varmakta işbirlikçidir. Tarihi mistiksel bir bulut içinde görür, gelecek daha iyi olacaktır. İdealistin kişiler arası entegrasyon isteği / dürtüsü vardır, hayatta olmak istediği şey "bilge insan (sage)" kişiliğidir. Etik konularıyla ilgilidir, ve metaforları sever. Kendine güveni eylemde empati sahibi, iyilik taşıyıcısı, ve kendine has / özgün / otantik (authentic) olabildiği oranda artar. Kimlik sahibi olmak için bir açlık duyarlar. Toplumda yüzde 10 civarında mevcutturlar.
Koruyucu: Gelenekçiliğin her türlüsü bu karakter tipine aittir. İletişimde somut, sonuca ulaşmakta işbirlikçidir, zihinsel olarak en gelişmiş tarafı idarecilik, teftiş, lojistik destek, ve korumacılıktır. Kendisine saygısı toplum içinde güvenilir görüldükleri, ahlaklı şeyler yaptıkları ve saygı gördükleri oranda artar. Bu tip "güvenlik arayan karakter" olarak bilinir, meşruiyet ve dahil olmak, katılmak, üye olmak isteği taşır. Şimdiki an hakkında metin / acıya dayanabilen (stoic), gelecek hakkında kötümser, ve geçmiş hakkında teslimiyetçi / kaderci olur. Olmak istediği an geçmiştir, ve konumlanmak istediği an ve yer "geçiş noktaları"dır. Toplumda yüzde 40 civarında mevcutturlar.
Rasyonel: İletişimde soyut, amaca ulaşmakta faydacıdır (utilitarian). Düşünsel eğilimi lojistik, taksiksel olmaktan çok stratejiktir, bu sebeple en gelişmiş özelliği mobilizasyon, planlama, icat ve konfigürasyon yönündedir. Kendilerine güvenleri otonom, ve güçlü irade sağlayabildikleri oranda artar. Bu tip "bilgi arayan kişilik" olarak bilinir, ve başarı için uğraşır. Mevcut an hakkında pragmatik, geçmiş hakkında şüphecidir, konumlanmak istediği an ve yer parçalı zaman ve kesişme noktalarıdır. Öğrenimde bilimsel alanlara, iş alanında teknoloji, ve genel bağlamda sistem analizine yönelirler. Toplumun yüzde 5 civarını oluştururlar.
Sanatçı: İletişimde somut, sonuca ulaşmakta faydacıdır. En gelişkin tarafları bu sebeple reklam, teşvik, promosyon ve operasyondur. Emprovizasyon, sergilemek yönünde eğilimleri vardır. Kendilerine saygıları eylem sırasında zarif, gözüpek olduğu oranda artar, ve adapte olma yeteneğine sahip olmak isterler. Strateji, lojistikten ziyade taktiksel olma eğilimindedirler. Bu kişilik "hissiyat / deneyim / haz peşinde koşan kişilik" olarak bilinir, spontane olmaya değer verir, ve diğerleri üzerinde etki (impact) sahibi olmak ister. Mevcut an hakkında hazcı (hedonistik), geçmiş hakkında kinik (cynical), ve gelecek hakkında iyimser olur, olmak istedikleri zaman ve yer mevcut andır. Her türlü el becerisi, somut bir beceriyi mükemmeleştirme "taktiksel" eğilimi onlarda en çok görülür. Toplumun yüzde 45 civarını oluştururlar.
Bunlar genel gruplar. Alt gruplar hakkında materyel İngilizce olarak http://en.wikipedia.org/wiki/XXXX bağlantısında bulunabilir (XXXX yerine ESFP, vs gelecek, üstteki testin sonucu gibi mesela). Google'dan daha da fazla detaya ulaşılabilir. Genel kategorilerin prototipik meslekleri kısıtlayıcı olarak görülmesin; Bir SP taktiksel becerisi ile askerlik te yapabilir (General Erwin Rommel), ya da bir NT ifade yönünde becerisi var ise yazar da olabilir (William Shakespeare), ya da NF bilim adamı olabilir (Myers-Briggs'in kendisi). Takip edilen meslekler genel tiplerin karakterini değiştirmez, SP taktik, NT stratejik, NF diplomatik ağırlıklı olacaktır.
Fonksiyonlar
Dört harfin (cogunlukla) ikili şekildeki ilginç bir birleşimi kişinin kullandığı zihni fonksiyonları bir alt grup olarak ortaya çıkarır. Bu alt fonksiyonlar bir hiyerarşi oluştururlar, sıralamadaki en üstte olan fonksiyon en çok kullanılan fonksiyondur ve kişinin genel eğilimini belirler. Mesela ESFJ için Fe, hiyerarside en üstte, ISTJ için en ustteki Si. Her grubun fonksiyon siralamasi, fonksiyonlarin tanımları altta:
Se - Dışa Dönük Algılama: Anlık çerçeveyi tecrübelemek, algılamak, ve fiziksel dünyada eylemde bulunmak. Değişimleri farkeder, aksiyon için fırsatları irdeler, ve tecrübelerini zihninde toparlar. Reaksiyonları farkeder, gerekli başka veriler için etrafını tarar, ve "ne olduğuna" bakar. Nelerin mevcut olduğunu algılayarak, teker teker cisimlere gerektiğinde yakından bakarak detaylarına iner.
Si - İçe Dönük Algılama: Eski tecrübelerini irdeler, ve bu süreç sırasında "şu anda ne olduğu", çağrışımlar üzerinden "eskiden ne olduğu" zihni imajları gündeme getirir. Bilinene yönelik bağlantılar, onun hakkındaki detaylı bilgi ön plana çıkartılır, depolanan izlenimler çağrıştırılır, ve etrafta "hiç değişmemiş olan" görülür. Mesela belli bir giysinin en son ne zaman giyildiği hatırlanabilir, ya da en son benzer bir toplantıda ne zaman olunduğu hatırlanabilir, o zaman hangi hisler içinde olunulduğu gibi şeyler su yüzüne çıkabilir.
Ne - Dışa Dönük Sezgi: Durumları ve ilişkileri irdeler, anlamları ve alakaları, girift ağ yapılarını / bağlantıları görür ve "mevcut durumu" değiştirerek "ne olabileceği" yönünde düşüncelere girer. O zamana kadar söylenmemiş olanı söyleme, o yönde düşünme ve pek çok değişik çerçevede yapılmış, söylenmiş, olmuş olanların benzerlikleri, ortaya çıkardığı kalıplar görülür. Giyilen şeylerin ne anlama gelebileceği düşünülür -- "bunu giymem vs... şeklinde bir mesaj verecektir".
Ni - İçe Dönük Sezgi: Dış veri olmadan mantık zincirini takip ederek sonuçları, olabilecekleri tahminle uğraşır, "ne olacağı" ile ilgilenir . Olanlara bakmak için yeni kavramlar ortaya atılması, transformasyonları, değişimi zihinde canlandırmakla ilgilenir. Çok anlam taşıyan imajlar, uzun soluklu semboller alınabilir. Kendini belli bir giysi içinde, ya da belli bir şekilde olarak hayal eder.
Te - Dışa Dönük Düşünce: Parçalara ayırır, ve verimlilik (efficiency) için organize eder. Sistemize eder, mantık uygular, yapılandırır, sonuçları, yan etkileri düşünür. Spesifikasyona, belli bir standarta uyuma bakar, sınırlar, kurallar, parametreler koyar, bir yöntemin işleyip işlemediğine karar verir. Değişik renkleri, stilleri irdeler, olabilecekleri, yapılabilecekleri düşünür -- "bütün gün ayakta kalacaksam, bari ... yapayım".
Ti - İçe Dönük Düşünce: Analiz, kategorizasyon, bir şeyin belli bir prensibe, modele, zihini altyapıya uyup uymadığının kontrolü. Prensiplerin işleyip işlemediğini gözden geçirilmesi, iç yapıdaki uyuşmazlıkları farkedilmesi, tanımların daha detaylandırılarak daha net sonuca varılmaya uğraşılması. Seçeneklerin analiz edilmesi, prensiplerin kullanılması.
Fe - Dışa Dönük His: Başkalarını düşünmek, başkalarıyla, diğer grupla iletişim kurmak, diğerlerinin ihtiyaçlarını karşılamak için organize olmak, diğerlerinin değerlerini, hislerini onore etmek. Sosyal, organizasyonel, grup değerleriyle ilgilenmek, gözetmek. Başkalarının isteklerini yerine getirmek için uyumlanmak. Yapılacak bir şeyin diğerleri tarafından uygun, kabul edilir olup olmayacağını tartmak. O anki durumda neyi yapmanın uygun olacağını anlamaya çalışmak: ".. giymemeliyim", ya da ".. yaparsam insanlar .. düşünür".
Fi - İçe Dönük His: Değer ölçümü. Bir şeyin değerini, önemini irdelemek. Uymayanı filtrelemek için tekrar gözden geçirmek. Konuları, durumları onların baz aldığı iç gerekçelere göre değerlendirmek, değerleri netleştirerek harmoni oluşturmaya çalışmak. Bir şeyin savunmaya değecek kadar önemli olup olmadığını tartmak. Bir giysiyi beğenip beğenmediğini irdelemek -- "bu giysi bana uydu, tam bana göre olduğunu hissediyorum"